بررسی ارتباط بین فاصله ژنتیکی والدین با تظاهر هتروزیس در آفتابگردان تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش کم آبی

آفتابگردان از جمله محصولات مهم زراعی در دنیا می­باشد که تولید بذر هیبرید آن دارای اهمیت اقتصادی فراوانی است. از مهم­ترین مراحل تولید بذر هیبرید، آگاهی از هتروزیس و شناسایی ترکیبات والدینی برتر است که مرحله ­ای زمان­بر و پرهزینه می ­باشد. در این مطالعه ارتباط بین فاصله ژنتیکی بر­اساس نشانگر ریزماهواره با تظاهر هتروزیس در آفتابگردان بررسی گردید. تعداد پنج لاین آفتابگردان به­ صورت دی­آلل ۵ × ۵ یک­ طرفه تلاقی داده شد و سپس والدین و نتاج آنها در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی با سه تکرار به­ طور جداگانه در شرایط محیطی آبیاری و تنش کم ­آبی در گلخانه کشت گردیدند. عملکرد دانه و محتوی نسبی آب برگ در هر تکرار اندازه ­گیری گردید. فاصله ژنتیکی جاکارد بین لاین­ های والدی با استفاده از ۳۱ مکان ریزماهواره­ای محاسبه گردید. فاصله ژنتیکی بین 0/58 تا 0/82 متغیر بود. براساس فواصل ژنتیکی محاسبه شده، ژنوتیپ ­های والدی مورد مطالعه در سه گروه قرار گرفتند. ارتباط فواصل ژنتیکی به­ دست آمده با ترکیب ­پذیری خصوصی و هتروزیس میانگین والدین برای صفات عملکرد دانه و محتوی آب نسبی برگ در هر یک از شرایط آبیاری، مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد که نشانگر ریزماهواره می تواند به­ طور مؤثری در تشخیص چندشکلی و فاصله ژنتیکی بین لاین­های والدی مورد استفاده قرار گیرد. ارتباط فاصله ژنتیکی مبتنی بر نشانگر ریزماهواره با هتروزیس میانگین والدین و ترکیب­پذیری خصوصی برای صفات مورد ارزیابی معنی­ دار نبوده و فاقد کارایی لازم در پیش­ بینی هتروزیس می ­باشد.